Robert Zoellick zengin ülkelerin çabuk hareket ederek, Birleşmiş Milletler’e bağlı Dünya Gıda Programı’na 500 milyon dolar aktarmaları gerektiğini söyledi. Zoellick bu noktada “Yeni Düzen” benzeri bir plan uygulanması çağrısı yaptı. “Yeni Düzen”, (New Deal) ABD’nin eski başkanlarından Franklin Roosevelt’in, ülkesini 1929 yılında patlak veren büyük ekonomik krizden kurtarmak amacıyla aldığı bir dizi önlemi içeren reform paketinin adı.
Robert Zoellick son açıklamasında, artan gıda fiyatlarının yoksul ülkelerde 100 milyon kişiyi daha yoksulluğa itebileceği uyarısında bulundu. IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn da daha önce dünyada yüz binlerce kişinin açlık riskiyle yüzyüze olduğunu söylemişti. Robert Zoellick ise Dünya Gıda Programı’nın, açlığı azaltmaya yönelik çalışmaları için yarım milyar dolara daha ihtiyaç duyduğunu vurguluyor.
Zoellick ayrıca önerdiği “Yeni Düzen” kapsamında önümüzdeki yıla kadar Afrikalı çiftçilere verilecek kredi miktarının da iki katına çıkarılmasını istedi. Dünya Bankası’nın bazı ülkelerin maliye ve kalkınma bakanlarından oluşan Kalkınma Komitesi, Robert Zoellick’in “Yeni Düzen” çağrısını memnuniyetle karşıladı ve destek verdiğini duyurdu.
Dünya Bankası ve IMF yetkilileri hafta sonunda yaptıkları bahar dönemi toplantılarında yükselen gıda fiyatları ve küresel mali piyasaları etkileyen kredi krizi konusunu ele aldıkları bir dizi görüşme yaptı.
Dünyada geçtiğimiz yıl içinde buğday fiyatları yüzde 130, pirinç fiyatları yüzde 70’ten fazla yükselmişti. Dünya Bankası rakamlarına göre temel gıda maddesi durumundaki bu ürünlerde yaşanan artış, genel olarak gıda fiyatlarının da son üç yılda yüzde 83 yükselmesine yol açtı. Fiyatlardaki yükselme talepteki artışa, bazı ülkelerde hasada zarar veren olumsuz hava koşullarına ve geniş tarım alanlarının ulaşımda yakıt olarak kullanılan ürünlerin ekimine ayrılmasına bağlanıyor.
Uzmanlar fiyatların yüksek seyretmesinin birçok ülkede sosyal ve siyasi çalkantıları da beraberinde getirebileceği uyarısı yapıyor. Son dönemde Haiti, Filipinler ve Mısır’da ‘gıda isyanları’ görülmüştü. Mısır, Fildişi Sahili, Etiyopya, Filipinler ve Endonezya’da yüksek gıda fiyatları aleyhinde gösteriler düzenlendi. Haiti’de ise bu gösteriler şiddete dönüştü; beş kişinin öldüğü olaylar ardından hükümet düştü. Pirinç üretiminde başlıca ülkeler olan Hindistan, Çin, Vietnam ve Mısır artık ürünlerine ihracat yasakları uyguluyor. Bu durum ithalatçı olan Bangladeş, Filipinler ve Afganistan’a olumsuz yansıyor.
Gıda fiyatlarında artış
Buğday: Yüzde 130
Soya: Yüzde 87
Pirinç: Yüzde 74
Mısır: Yüzde 31
Mart 2007-2008 arasındaki değişim
Kaynak: Bloomberg
Kaynak BBC